Gebelik ve Koronavirüs (Covid-19) Aşısı

Gebelerin koronavirüs yakalanma oranı, bulaş şekli, hastalığın seyri ve bulguları normal insanlarla aynıdır. Gebelik; koronavirüs için risk faktörü değildir ve gebelik hastalığın seyrini olumsuz etkilemez. Koronavirüsün gebelikte anne karnında bebeğe geçtiğine dair  şu ana kadar hiçbir veri bulunmamaktadır. Hastalığın tedavisinde kullanılan ilaçların pek çoğu gebelerde de güvenle kullanılabilmektedir.

2019 yılının Aralık ayında ilk defa Çin’in Whuang kentinde ortaya çıkan  koronavirüs (covid 19) buradan tüm dünyaya yayılan pandemi halini almıştır.

Bugüne kadar elde edilen veriler  doğrultusunda koronavirüs geçiren gebelerin bir kısmında erken doğum oranlarının bir miktar  arttığı tespit edilmiştir.

Bebeklerin etkilenmesi, doğum sonrası Covid pozitif anne tarafından emzirme esnasında, hava yolu ile olmaktadır. Bu nedenle doğumdan sonra anne hastalığı geçirene kadar bebeği anneden ayırmak önerilmektedir.

Gebeler ve koronavirüs enfeksiyonu hakkında en geniş vaka serisi A.B.D’den gelmiştir.

ABD’de toplam 26.364 gebe+ koronavirüs vakası görülmüş ve 45 ölüm vakası olmuş. Oran %0.2 civarında hesaplanmıştır.

En sık görülen semptomlar %40 ateş, %39 öksürük, %19 nefes darlığı, %15 Tat ve koku alma kaybı, %10 kas ağrısı %7 ishaldir.

Gebelerde nefes darlığı ve buna bağlı oksijen desteği  gebe olmayanlara göre biraz daha fazla olabilmektedir.

Tanı için burun ve nazofarenkden alınarak yapılan aktif enfeksiyonu gösteren  PCR (Nükleik asit testi) testi kullanılmaktadır ve yanlış negatifliği %5-40  (15 dk-18 saat)dır.

Antigen testi ise aktif enfeksiyonu gösterir, burun ve nasofarengial sürüntü ile bakılır , hassasiyeti kısıtlı ve 1 saatten az sürede sonuçlanmaktadır.

Seroloji testleri geçirilmiş enfeksiyonu gösterir ve kandan Antikor bakılarak yapılır 15 dk-2 saat içinde sonuç verir

Koronavirüs pozitif gebelere VitD ve VitC takviyesinin faydalı olabileceği bu nedenle verilmesi önerilmektedir.

Laboratuvar bulguları olarak D-dimer, CRP, LDH, Troponin, Ferrritin ve lenfosit , nötrofil takipleri yapılmakta ancak bunların gebelikteki değerleri normal insanlardan zaten daha yüksek veya daha düşük olmaktadır bu akılda tutulmalıdır.

Hastalarda solunum yetmezliği, hızlı nefes alma, kan oksijen düzeyi düşüklüğü SpO<95, zatüre, astım bulguları varsa hastahane şartlarında  takip ve tedavi edilmelidir.

Gebelikte koronavirüs tedavisi

Öncelikle hastanın yaşamsal bulguları kontrol edilip, bebeğin iyi hali değerlendirilir ve ilaç, oksijen tedavisi başlanır. Kan sulandırıcı ilaçlar ve steroid ve Covid için gereken antiviral ajanlar ve antibiyotikler gebelerde rahatlıkla kullanılabilmektedir.

Koronavirüs döneminde doğum

Gebelik haftasına ve annenin durumuna göre planlanır. Annenin genel durumu iyiyse ve gebelik 34 haftanın üstünde ise takip edilip miyada gelince normal yoldan doğum denenir.

Annenin genel durumu ciddi ve bebek 30 hafta üstünde ise sezaryen ile bebek doğurtulup annenin tedavisine aktif olarak devam edilir.

Daha küçük gebelik haftalarında erken doğum düşünülmez.

Şu ana kadar bilinen vakalarda ki, kanaatimiz  Covidin anneden fetüse geçmediği yönünde. Anne karnında bulaş yok ancak doğumdan sonra anne ile temas sonrası bebekte Covid tespit edilmiştir. Bu nedenle doğum sonrası Covid + olan anne ile bebeğin ayrılması yönünde öneriler olmaktadır.Anne sütünün ise sağılarak bebeğe verilmesi ve anne negatif olduktan sonra emzirmeye izin verilmesi öneriliyor. Ancak bunun tam tersini savunan çalışmalarda bulunmakta. Bu nedenle hasta ve hastanenin durumuna göre çocuk doktorları ile ortak karar verilmesi daha uygun olacaktır.

Türkiye’de koronavirüs durumu

• 180’den fazla gebe+Covid 19 vakası tespit edilmiş
• Yaşıtlarına göre daha hafif geçiriyorlar, daha semptomsuzlar
• %24 ‘ü komplike, yatış ve YB desteği alanlar
• %76 komplike olmayan hafif
• Gebelerimiz genellikle genç, alkol, sigara kullananlar daha kötü geçiriyor
• Ölüm 2 vaka %1, Fetal ölüm %1
• Erken doğum ve gelişme geriliği olabiliyor.

Koronavirüsü geçiren annelerin çocuklarının durumu

• 125 gebenin bebekleri takipli
• %71 C/S ile doğmuş
• %26 prematüre
• 4 vaka ex, prematüre ve solunum problemi olan bebekler
• Anne karnından bulaş yok

Grip Miyim? Covid Miyim?

İkisini ayırmak kolay değil, semptomlar benzer, ancak Covid tat ve koku alma kaybı çok spesifik, bunun dışında ateş, halsizlik, kas ağrısı gibi semptomlar her iki hastalık içinde aynı.  Ancak Covitte akciğer görüntülemesi yapılırsa çok tipik görüntü var. Grafi, Ultrason ve Tomografi ayırt etmede önemli.

Grip aşısı gebelere öneriliyor ve yaptırılması oldukça faydalı olacaktır ve grip içinde koruyucu olacaktır.